Rijswijk op oude ansichtkaarten

In mijn kindertijd, eind jaren 40 begin jaren 50, was Rijswijk inderdaad nog een dorp met zo'n 18500 inwoners, maar is sindsdien uitgegroeid tot een stad met ca. 50000 inwoners.
Met die groei is het Rijswijk uit mijn jeugd enorm veranderd en jammer genoeg niet altijd ten goede. Zo is er in het oude dorp ontzettend veel gesloopt, maar ook is er buiten de dorpskern veel moois onnodig verdwenen.
Soms was zo'n sloop een kwestie van geldgebrek of had men geen geld over voor een goede restauratie, maar vaak ook lieten de verantwoordelijken zich bij het nemen van beslissingen niet hinderen door enig cultuurbesef en werd er weer een gebouw ge- sloopt om plaats te maken voor iets wat totaal niet in de omgeving past.

Een goed voorbeeld hiervoor is de hoek Haagweg/Herenstraat, de plek waar vroeger het hotel-restaurant Kuys-Witsenburg stond. Het is onbegrijpelijk waarom de gemeenteraad toen zijn goedkeuring heeft gegeven dit gebouw te slopen. Dit prachtige pand moest plaatsmaken voor het afschuwelijk lelijke flatgebouw wat er nu staat.
Mijn voorstel; Zo spoedig mogelijk afbreken en daarvoor in de plaats een exacte copie bouwen van het afgebroken Kuys-Witsenburg.
En wat te denken van het oude GEB gebouw in de schoolstraat, hoe kan een mens toch zoiets verzinnen om in die omgeving zo'n gebouw te zetten.

Diegene die Rijswijk kennen zullen, kijkend naar de oude ansichtkaarten, zien dat er veel meer is gesloopt en afgebroken en niet alleen gebouwen maar ook zo'n mooi dorpsgezicht als de Rijswijkse vaart over de van Vredenburchweg die moest wijken voor het alsmaar toenemende verkeer, maar dat verkeer heeft al die jaren gewoon gebruik kunnen maken van de bestaande weg die nooit veranderd is en waar de vaart was, lag en ligt nog steeds een strook gras. Enkele jaren geleden is er een voorstel gedaan om de vaart weer aan te leggen en een deel van de oude bebouwing weer terug te brengen zoals het ongeveer was.
Nu de van Vredenburchweg verkeersluw is gemaakt zou het een prima idee zijn om dat oude dorpsgezicht weer in ere te herstellen.

Wat is er in Rijswijk zoal verdwenen ? Heel veel ! Om te beginnen zijn bijna alle boerderijen verdwenen en dat waren er heel wat. Dan natuurlijk de molen aan de vliet en de uitspanning 't Molentje, Huis te Hoorn, Huize Leeuwendaal, het oude raadhuis (politiebureau) in de Herenstraat, de huisjes van Kraan, Kuys-Witsenburg, de Doelen, hotel Leeuwendaal, Huize Westhof, bijna alle bebouwing in de Schoolstraat, de Kerkstraat, de Doelenstraat, de Torenstraat en een groot deel van het einde Herenstraat die vroeger pas eindigde bij het begin van het Julialaantje. Ook hier staat nu een uit de toon vallend gebouw.

Als burgemeester Boogaard zijn zin had gekregen was de hele Herenstraat afgebroken en was er van het dorp, op de oude kerk na, helemaal niets meer overgebleven. Gelukkig zag de meerderheid van de gemeenteraad in dat dat toch wel te ver ging. Wat er toen nog is blijven staan is gelukkig voor een groot deel mooi gerestaureerd. Dat is echter geen garantie voor de toekomst. Ook nu nog laat men het gebeuren dat historische pandjes worden gesloopt, getuige de laatste sloop in de Kerklaan waar de z.g. "Pandjes van Koppen" zijn verdwenen. Dat deze drie pandjes al jaren op de rijksmonumentenlijst staan maakte dus blijkbaar geen enkel verschil. Volgens de gemeente "was het verval al te ver gevorderd", wat in werkelijkheid betekent dat men dus jaren heeft zitten slapen of totaal geen interesse voor deze monumenten heeft getoond. Een prima voorbeeld van weinig historisch besef.
Kijkend naar de kaarten zult u zien dat er veel meer is verdwenen dan het hier vermeldde. Ik hoop dat wat er nu nog aan oude panden en dorpsgezichten bestaat, niet onder de slopershamer valt of in handen komt van een projectontwikkelaar.

     Voor de historische beschrijvingen bij de ansichtkaarten zijn de volgende bronnen geraadpleegd:

     Geschiedenis van Rijswijk (Gemeentearchief Rijswijk, Rijswijk 1997)
     Kroniek, kwartaalblad van de Historische Vereniging Rijswijk (Rijswijk 1985 t/m 1994)
     Jaarboek van de Historische Vereniging Rijswijk (Rijswijk 1995 -heden)
     Rijswijkse Historische Reeks, 18 delen (Gemeente Rijswijk i.s.m.de HVR)(Rijswijk 1988-1998)
     Oud Rijswijk (A. Rodenburg, Den Haag 1959)
     Twintig eeuwen Rijswijk (Mr. H. Hardenberg, Den Haag 1975)